Hasat sezonunda elma ve armut ağaçlarında sıkça rastlanan düşmüş ve çürümüş meyve sorunu, özellikle monilyoz mantarının yayılmasıyla bahçıvanların en büyük kaygılarından biri hâline geliyor.

Monilyoz, meyvede kabuk üzerinde oluşan küçük bir yara üzerinden bile derinlere işleyerek kahverengi, yumuşak çürüklük lekelerine yol açıyor.
İlkbaharda çiçeklenme döneminde aktifleşen mantar, sonbaharda meyvede yoğun şekilde görülüyor.

Çürük meyveler bahçede bırakılırsa tüm ağaçları enfekte ediyor

Uzmanlar, çürümüş meyvelerin ağaç altında bırakılmaması gerektiğini vurguluyor.
Çünkü monilyoz sporları:

  • Rüzgârla,

  • Böceklerle,

  • Kuşlarla

kolayca sağlıklı meyvehanelere taşınarak bahçenin tamamını tehdit eder hâle geliyor.

Çürük elma ve armutlarla ne yapılmalı? İşte iki güvenli yöntem

1. Meyveleri bahçe yataklarına gömün

Çürük meyveler, sebze yataklarına en az 30 santimetre derinliğe gömülerek güvenle imha edilebilir.
Monilyoz bahçe sebzelerini etkilemediği için bu yöntem risksiz kabul edilir.

Ayrışmayı hızlandırmak için gömmeden önce:

serpilmesi önerilir.

2. Kompost yapın

Çürük meyveler:

  • Çim,

  • Dallar,

  • Talaş,

  • Toprak

katmanlarıyla dönüşümlü olarak kompost yığınına eklenebilir.

EM preparatları (ör. “Baykal”) veya Trichoderma çözeltisi kompostu faydalı mikroorganizmalarla zenginleştirir.
Sağlıklı ve güvenli bir gübre elde etmek için kompostun 2–3 yıl dinlendirilmesi önerilir.

Monilyozun nedenleri: Meyve çürümesini hızlandıran faktörler

Monilyozu tetikleyen başlıca durumlar:

  • Meyve çeşitlerinin mantara duyarlılığı

  • Bahçedeki yüksek enfeksiyon yükü

  • Elma kurdu ve eşek arısı gibi zararlıların açtığı küçük yaralar

  • Kuşların meyveleri gagalaması

Bu yaralar mantar için doğrudan giriş kapısı görevi görüyor.

Hastalığı önlemek için etkili tedbirler

Ağaçlarda yıllık temizlik şart

Çürük meyveler, dallar hafifçe sallanarak yere düşürülebilir ve hemen toplanmalıdır.
Bu işlem düzenli yapılırsa, bahçedeki mantar yükü yıldan yıla azalır.

Zararlılarla biyolojik mücadele etkili sonuç veriyor

Meyve sinekleri ve diğer böcekler spor taşındığından, zararlılar mutlaka kontrol altına alınmalıdır.

Etkin biyolojik yöntemler:

  • Beauveria ve Metarhizium mantarlı tuzaklar

  • Tatlı çekici karışımlar (bal, bira, komposto)

  • Ağaç gövdelerine biyolojik preparat uygulanması

Bu mantarlar hem böcekleri öldürür hem de monilyozu bastırarak doğal bir koruma kalkanı oluşturur.

Kimyasal ilaç yerine biyolojik ajanlar tercih edilebilir

Hasada yakın dönemde kimyasal fungisitler riskli olduğu için bahçıvanlara Bacillus subtilis ve Trichoderma gibi biyolojik ajanlar öneriliyor.

Bu preparatlar:

  • Evde çoğaltılabilir,

  • Meyvelere ve toprağa güvenle uygulanabilir,

  • Monilyoz ve kabuk hastalığını birlikte bastırır.

Muhabir: DENİZHAN GÜZEL