NASA’nın Perseverance keşif aracı, Kızıl Gezegen’in yüzeyinde daha önce görülmemiş küresel yapılar keşfetti. Jezero Krateri yakınlarında bulunan ve “Witch Hazel Hill” olarak adlandırılan bölgede tespit edilen bu neredeyse kusursuz kürelerin kökeni, bilim dünyasında tartışma yarattı.
Bazı kürelerin yüzeyde serbest halde, bazılarının ise kayalara gömülü olduğu gözlendi. Bu keşif, 2000’li yılların başında NASA’nın Opportunity aracı tarafından Meridiani Planum’da bulunan ve “yaban mersini” (blueberries) olarak adlandırılan küçük küreleri hatırlattı. Ancak uzmanlara göre benzerlik yalnızca şekil açısından geçerli.
ÇARPMA MI VOLKAN MI?
Bilim insanları, yeni keşfedilen kürelerin oluşumunun suyla değil, yüksek sıcaklık ve enerjiyle bağlantılı olabileceğini düşünüyor. Bir meteorit çarpması sırasında yüzeydeki kayaların eriyip havaya sıçraması ve hızla soğuyarak küre şekline bürünmesi, güçlü bir ihtimal olarak değerlendiriliyor. Alternatif olarak, volkanik püskürme sırasında lav parçacıklarının soğuyarak bu formu almış olabileceği de belirtiliyor.
FARKLI BİR YAPPIYA SAHİPLER
“Rowsell Hill” bölgesinde bulunan bu küreler, Opportunity’nin keşfettiği hematit mineralli “blueberry”lerden farklı olarak bazaltik yapıda. Bu da iki oluşumun tamamen farklı jeolojik süreçlerin ürünü olduğunu gösteriyor.
Uzmanlar, bu keşfin Mars’ın erken dönemlerinde yaşanmış yüksek enerjili olaylara dair önemli ipuçları barındırdığını belirtiyor. Eğer bu küreler bir çarpma olayı sonucu oluştuysa, çarpan gök cisminin bileşimi ve etkileri hakkında kritik veriler sağlanabilir. Volkanik bir köken söz konusuysa, bu da Jezero Krateri çevresindeki antik volkanik süreçlerin anlaşılmasına katkı sunabilir.
