Çin, İran’dan yaptığı petrol ithalatını ABD yaptırımlarına takılmadan finanse etmek için görünmez bir sistem kurdu. Batılı yetkililere göre, Pekin yönetimi ham petrol alımlarını takas benzeri bir yöntemle yürütüyor.
TAKASLA PETROL, PROJEYLE ÖDEME
Sistemin işleyişi basit ama stratejik:
İran, Çin’e ham petrol gönderiyor. Çinli devlet şirketleri, bunun karşılığında İran’da altyapı projeleri üstleniyor. Para doğrudan el değiştirmiyor, ancak iki taraf da kazanç sağlıyor.
SİSTEMİN İŞLEYİŞİ
Wall Street Journal’a göre, bu gizli finans ağı Çin’in devlet ihracat-kredi sigorta kurumu Sinosure ve resmi bankacılık sisteminin dışında faaliyet gösteren Chuxin adlı finans kuruluşu üzerinden yürütülüyor.
Uluslararası ödeme sistemlerine dahil olmayan yöntem sayesinde, ABD’nin İran’ın petrol gelirlerini kesme çabaları büyük ölçüde etkisiz kalıyor.
MİLYAR DOLARLIK PETROL ÖDEMESİ
Batılı kaynaklar, sadece geçen yıl bu sistem üzerinden 8,4 milyar dolar tutarında petrol ödemesi yapıldığını bildiriyor. Ödemelerin büyük kısmı, Çin’in öncülüğünde yürütülen altyapı projelerinin finansmanında kullanılmış durumda.
ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) verilerine göre, İran 2024 yılında toplam 43 milyar dolar değerinde petrol ihraç etti. Bu ihracatın yaklaşık yüzde 90’ı Çin’e gerçekleştirildi.
