Arpa, buğday ve çavdar gibi gluten içeren besinlere duyarlılıkla ortaya çıkan çölyak hastalığı, uygun beslenme ile kontrol altına alınabiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Ceyda Nur Kınay, çölyak hastalarının beslenme düzeni hakkında önemli bilgiler verdi.
GLUTENSİZ EKMEK VE TAHIL ALTERNATİFLERİ
Çölyak hastaları için sağlıklı karbonhidrat alımı glutensiz ürünlerle sağlanmalı. Glutensiz un, yulaf unu, karabuğday unu ile yapılan ekmekler ideal. Mercimek, nohut, badem ve fındık unları da kullanılabilir. Ayrıca tapyoka, kinoa ve teff unları da ekmek yapımında güvenle tercih edilebilir.
YUMURTA VE SÜT ÜRÜNLERİ
Yumurta, çölyak hastaları için kaliteli protein kaynağıdır ve doku onarımına yardımcı olur. Laktoza hassasiyeti olmayan hastalar süt ve süt ürünlerini tüketebilir; gaz ve şişkinlik yaşayanlar laktozsuz ürünleri tercih edebilir. Yoğurt ve peynir gibi fermente süt ürünleri sindirimi daha kolay hale getirir.
ET VE PİRİNÇ TÜKETİMİ
Çölyak hastalarının et, tavuk, balık gibi hayvansal protein kaynaklarını tüketmesinde sakınca yoktur. Pirinç de güvenle tüketilebilir; ancak glutensiz pişirme ekipmanlarının ayrı olması gerekir.
TÜKETİLMEMESİ GEREKEN BESİNLER
Buğday, arpa, çavdar, yulaf ve bunlardan yapılan ürünler çölyak hastaları tarafından tüketilmemelidir. Bisküvi, çikolata, gofret gibi paketli gıdalar da gluten içerdiğinden uzak durulmalı, ürün etiketleri kontrol edilmelidir. Makarna, irmik, bulgur, şehriye ve erişte gibi gıdalar da gluten içerir. Restoranlarda yemeğin içeriği mutlaka sorgulanmalı ve glutensiz menü tercih edilmelidir.
GÜVENLİ TATLI SEÇENEKLERİ
Çölyak hastaları unlu tatlılardan uzak durmalı; ayva ve kabak gibi meyve tatlıları, sütlü tatlılar ve glutensiz unlarla yapılan kek, kurabiye gibi ürünleri tercih edebilir. Fındık, badem, karabuğday ve glutensiz yulaf unları güvenle kullanılabilir.
MUTFAKTA DİKKAT EDİLECEKLER
Çölyak hastaları, tencere, tava, bıçak, kepçe, kaşık ve kesme tahtası gibi araçların gluten içeren ürünlerle temas etmemesine özen göstermeli. Küçük miktardaki gluten bile ciddi semptomlara yol açabilir. Pişirme yöntemlerinde kızartma yerine haşlama, ızgara ve fırın tercih edilmelidir.
