2025 yılında İstanbul ve Sındırgı’da meydana gelen 6 büyüklüğüne yakın depremler, uzmanların dikkatini “fay valfi” olarak adlandırılan jeolojik yapıya çekti. Prof. Dr. Osman Bektaş, bu yapının deprem enerjisinin birikmesini engelleyebileceğini belirterek, artçı depremlerin şiddetini ve sıklığını bu sistemle ilişkilendirdi.
Fay valfi, her fayda bulunan ve sismik hareketleri etkileyen bir yapı olarak tanımlanıyor. Bu sistem, derin akışkanların (metan gazı, sıcak su) fay boyunca sürünmesine ve yüzeye ulaşmasına olanak tanıyor. Prof. Dr. Bektaş’a göre açık valf sistemi, fayın sürünmesine ve deprem enerjisinin kademeli olarak boşalmasına sebep oluyor. Marmara’daki Kumburgaz Fayı örneğinde görüldüğü gibi, açık valf sayesinde 6.2 büyüklüğündeki depremler büyük kırılmalara dönüşmüyor.
MARMARA’DA 7’DEN KÜÇÜK DEPREMLER BEKLENİYOR
Prof. Dr. Bektaş, Marmara bölgesinde fay segmentlerinin büyük ölçüde açık valf sistemine sahip olduğunu ve bu nedenle 7’den küçük depremlerin meydana gelebileceğini ifade ediyor. Tekirdağ, Orta Marmara ve Çınarcık Çukuru’nda gözlemlenen jeotermal akışkanlar ve metan gazı varlığı, açık valf sisteminin varlığını destekliyor. 1935, 1963 ve 2025 depremleri, Marmara’da tipik olarak açık valf sistemiyle ilişkili depremler olarak değerlendiriliyor.
SINDIRGI’DA FAY VALFİ İŞLEVİ VE ARTÇI DEPREMLER
Sındırgı’da 10 Ağustos 2025’te meydana gelen 6.1 büyüklüğündeki deprem ve sonrasında Simav’da kaydedilen 5.5’lik sarsıntı, artçı depremlerin Marmara’daki gibi fay valfi sistemiyle açıklanabileceğini gösteriyor. Prof. Dr. Bektaş’a göre Batı Anadolu’daki termal turizm alanları, yüzeye yakın sıcak su kaynakları ve manto yükselimi, fay valfi işleyişi açısından önemli ipuçları sunuyor.
FAY VALFİ: BÜYÜK DEPREM Mİ, FREN Mİ?
Fay valfi, hem deprem enerjisinin birikmesini engelleyerek büyük kırılmaların önüne geçiyor hem de artçı depremlerle gerilimi kademeli olarak boşaltıyor. Bu nedenle uzmanlar, Marmara ve Batı Anadolu’daki fay sistemlerini yakından izliyor. Açık valf sisteminin varlığı, bölgedeki depremsellik ve termal aktivitelerin gelecekteki risk değerlendirmelerinde kritik bir rol oynuyor.
Kaynak: Milliyet
