Türkiye’nin en büyük bu açık hava pazarı olan Tire Salı Pazarı Dünya'nın en büyük 2. açık hava pazarı oluyor. Tire Salı Pazarı'na, civar köylerden, kasabalardan ve şehirlerden gelenlerin yanı sıra yabancı misafirlerini de ağırladığı biliniyor.
Tire halkı tarafından bağışlanan birbirinden değerli nesnelerle geçmiş yüzyıla ait günlük yaşamdan kesitlerin sunulduğu müzemizde Tire'de yetişmiş sanatçı, sporcu, ilim ve devlet adamlarının bilgilerinin yanısıra geleneksel el sanatlarımızdan urgancılık, beledi dokuma, bakırcılık, körüklü çizmecilik, keçecilik, semercilik, nalıncılık, yorgancılık ve hasırcılık alanlarında ustalarımız tarafından eserler üretilmeye devam edilmektedir. Müzemizin açık sergi alanında ise gene halkımız tarafından bağışlanan otomobiller sergilenmektedir.
Tire’nin Yalınayak Mahallesi’nde bulunan Yalınayak Hamamı, Fatih Sultan Mehmet Dönemi, yani 15. yüzyıl yapılarındandır. Bu hamam, Tire’nin en anıtsal yapı örneklerindendir. Yapıldığı dönemde, erkekler ve kadınlar kısmı olmak üzere iki kısımdan meydana gelen bir çifte hamamdır.
Giriş kısmında fıskiyeli bir havuz bulunan Yalınayak Hamamı’nın, erkekler kısmında bulunan yıkanma alanındaki göbek taşına çok özel bir eğim verilmiştir. Kubbesi ise samanyolundan esinlenerek yapılmış yıldız ve çokgen formlu aydınlatma delikleriyle donatılmıştır.
Yalınayak Hamamı, erkekler kısmındaki yıkanma bölümünde bulunan ‘Mikve(Arınma) Havuzu’ nedeniyle, diğer Türk hamamlarından ayrılmaktadır. Bu bölüm, o dönemde, Tire’de hatırı sayılır bir nüfus barındıran Yahudiler için tasarlanmıştır.
Yahudiler bu havuzda, kubbedeki özel bölümden aşağıdaki havuza akarak biriken yağmur suyuyla, yani saf suyla mikve(arınma) ritüeli gerçekleştirmişlerdi. İşte böylesi bir tasarıma sahip olan Yalınayak Hamamı, bu yönüyle çok uzun süre Tire Yahudilerinin de önemli toplanma alanlarından biri olmuştur.
Hanlar, ticari kervanların korunması ve konaklaması amacıyla inşa edilen yapılardır. Tire’deki hanların en ünlüsü ise Kutu Han’dır.
Tire’nin Tahtakale Meydanı’nda bulunan Kutu Han’ın yapımına, Sultan II. Murat’ın kumandanlarından Aydın Sancakbeyi Halil Yahşi Bey tarafından 1426 yılında başlanmış, 1441 tarihinde de tamamlanmıştır.
Kareye yakın dikdörtgen bir alan üzerine inşa edildiği için ‘Kutu Han’ olarak anılan bu büyük ticari merkez; avlulu ve iki katlıdır. Her iki katında da revaklar vardır. Yapıldığı dönemde üst katında 32, altta 21 odası bulunmaktadır.
Kabartmaları, seramik buluntuları ve devşirme sütunları ile dönemin dikkat çekici yapılarından biridir. Dört yönden dükkânlarla çevrelenmiş olan Kutu Han’ın etrafında Tahtakale Hamamı, Çöplü Han ve Arasta(Kapalı Çarşı) yer almaktadır.
1857 ve 1916 tarihli Tire yangınlarında büyük hasar gören Kutu Han,1991 yılında tescillenerek koruma altına alınmış, T.C. İzmir Valiliği ve T.C. Tire Belediyesi işbirliğiyle gerçekleştirilen restorasyonun ardından da T.C. Tire Belediyesi’ne tahsis edilmiştir.
Bu görkemli yapı, tarihsel işlevine uygun çok sayıda dükkânıyla birlikte, 2 Kasım 2021 tarihinde resmi olarak tekrar kullanıma açılmıştır.
Bedesten, ‘bezzazistan’ veya ‘bezistan’ kelimelerinden türemiştir. ‘Bez satılan, bezzaz bölgesi’ anlamına gelmektedir. Ayrıca mücevherlerin, değerli taşların silahların, koşum takımlarının ve ipek benzeri kıymetli kumaşların satıldığı, güvenli ve korunaklı yapılardır. Tüccarların kıymetli malları dışında çarşı esnafının kasaları, evrakları ve belgeleri de bedestende saklanmıştır.
Tire Bedesteni, Tire’nin Gazazhane Caddesi’nde yer almaktadır. Borsa vazifesi de gören bu önemli yapı 15.yy ortalarında, yani Osmanlı Dönemi’nde inşa edilmiştir. Sekiz kubbe ile dört ayrı girişe sahip olan ve dış cephesinde toplamda 16 dükkân bulunan Tire Bedesteni, yapıldığı 15. yüzyıldan İmparatorluğun yıkılışına dek, Tire’deki ticari hayatın canlı merkezlerinden biri olmuştur. Tarihi Bizans Çarşısı’nın üzerine kurulan ve günümüze kadar ulaşmış olan bu önemli kültürel miras, restorasyonunun ardından T.C. Tire Belediyesi tarafından bir kültür merkezine dönüştürülmüştür.
Tire Bedesteni’nde pek çok sergi, geleneksel kıyafetlerin yer aldığı defile, konser ve söyleşi yapılmıştır, yapılmaya da devam etmektedir.
