ABD’de yapılan yeni bir araştırma, beyin sağlığı açısından en zararlı abur cubur türlerinin ultra işlenmiş etler ve şekerli içecekler olduğunu ortaya koydu. Virginia Tech Üniversitesi araştırmasına göre, bu gıdalardan günde bir porsiyon fazladan tüketen bireylerde Alzheimer gibi demans türleri de dahil olmak üzere bilişsel bozulma riski belirgin biçimde artıyor.
Araştırmanın kapsamı
Virginia Tech araştırmacıları, Michigan Üniversitesi’nin Sağlık ve Emeklilik Çalışması (Health and Retirement Study) verilerini kullanarak 55 yaş ve üzeri 4 bin 750 ABD’liyi 7 yıla kadar izledi. Katılımcıların 2014-2020 yılları arasında her iki yılda bir bilişsel durumları değerlendirildi.
Ultra işlenmiş etler ve şekerli içecekler
-
Ultra işlenmiş et ürünleri: Sosis, salam, hazır etli pizzalar gibi gıdaları günde bir porsiyon fazla tüketenlerde bilişsel bozulma riski %17 arttı.
-
Şekerli içecekler: Gazozlar, şekerli buzlu çaylar ve meyve aromalı içecekler için bu risk %6 olarak belirlendi.
Araştırmada, toplam ultra işlenmiş gıda tüketimi genel olarak bilişsel bozulmayla anlamlı ilişki göstermedi. Ancak özellikle et ve içecek kategorisindeki ürünler, beyin sağlığı üzerinde olumsuz etki yarattı. Tatlılar, atıştırmalıklar ve tahıl bazlı hazır yiyeceklerde bu ilişki gözlenmedi.
Uzmanlardan öneriler
Virginia Tech’ten beslenme profesörü Brenda Davy, dengeli beslenmenin önemine dikkat çekerek şöyle dedi:
“Değiştirilebilecek şeyler var. Önemli olan ölçülü olmak ve beslenme seçimlerinde dengeli davranmak.”
Araştırmaya göre ABD’de 2020 yılında hane halklarının satın aldığı gıdaların %65’i, içeceklerin ise %38’i ultra işlenmiş ürünlerden oluşuyordu. Gençler ve yaşlı yetişkinler, günlük kalori alımlarının yarısından fazlasını bu ürünlerden sağlıyor.
İnsan gelişimi uzmanı Ben Katz ise yemek pişirme becerilerinin sağlık açısından kritik bir müdahale aracı olduğunu belirtti:
“Bir diyeti takip etmek bir şeydir ama insanlara o diyeti hazırlama becerilerini kazandırmak bambaşka bir şey.”
Uzmanlar, ultra işlenmiş etleri ve şekerli içecekleri azaltmanın beyin sağlığını korumak için atılabilecek en basit ve etkili adım olduğunu vurguluyor.
