İzmir Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde, İzmir Planlama Ajansı (İZPA) koordinasyonunda yürütülen 2054 İzmir Nazım İmar Planı çalışmaları devam ediyor. “İzmir için ne yapılmalı?” sorusuna yanıt arayan süreç, iyi yaşam şehirciliği yaklaşımını merkeze alıyor.
Plan, katılımcı bir yöntemle oluşturularak kentin geleceğini toplumla birlikte şekillendirmeyi amaçlıyor. Böylece İzmir’in gelişimi hem bütüncül hem de izlenebilir bir yapıya kavuşacak.
“Bir belge değil, yaşayan bir sözleşme”
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, kentin gelecek vizyonunu açıklarken planın önemini şu sözlerle vurgulamıştı:
“Bu çalışma, İzmir’in uzun soluklu yolculuğunda ortak bir pusula işlevi görecek. Biz bu planı bir belge olarak değil, yaşayan bir sözleşme olarak görüyoruz. İzmir’in 2054’e, 2074’e uzanan yolculuğu başladı”
İzmir NİP2054, kente dair stratejilerin dönemsel ihtiyaçlara göre güncellenebileceği dinamik bir plan formatına sahip olacak.
Neden yeni bir plan? Geçmişten geleceğe yolculuk
Plan kapsamında paylaşılmış sunumda, İzmir’in şehircilik geçmişi ve yeni plan ihtiyacı şöyle özetleniyor:
-
1973 Nazım İmar Planı: Kuzey–güney ekseninde gelişme çerçevesi
-
2007 Kentsel Bölge Nazım İmar Planı: Yeşil kuşak yaklaşımı, sıçramalı büyüme modeli
-
2017 Nazım İmar Planı: Havza odaklı planlama
Her üç plan döneminin de kendi koşullarına göre çözüm ürettiği, ancak günümüzde ortaya çıkan yeni küresel dinamiklerin farklı bir planlama anlayışını zorunlu kıldığı belirtiliyor.
Yeni kent vizyonu: Yeşil, dijital ve sosyal dönüşüm
Sunumda, küresel ve yerel gelişmelerin artık planlama standartlarını değiştirdiği vurgulanıyor.
İklim krizi, afet riski, dijital dönüşüm ve hızla değişen toplumsal ihtiyaçlar, İzmir için yeni bir şehircilik paradigması gerektiriyor.
Bu doğrultuda NİP2054;
-
Yeşil Kent: İklim dayanıklı, ekolojik planlama
-
Dijital Kent: Veri odaklı, inovatif yönetim yaklaşımı
-
Sosyal Kent: Erişilebilir, adil, kapsayıcı yaşam modeli
hedefleriyle şekillenecek.
İyi yaşam şehirciliği ve iklim akıllı planlama
İzmir Nazım İmar Planı 2054 (İzmir NİP54); Vizyon 74 ile Misyon Kent 2030 stratejik çerçevelerinin tam kesişim noktasında yer alıyor. Plan; katılımcı, kapsayıcı ve dirençli bir İzmir hedefiyle, iyi yaşam şehirciliği ve iklim akıllı planlama ilkelerini odağına alıyor.
Plan ile aynı zamanda İzmir’in dört mekânsal katmanında ortak bir dil oluşturmak hedefleniyor. Bu çerçevede İzmir; denizel, merkez kent, çeper ve kırsal alanlar olarak ele alınıyor. Bundan dolayı, “Kent Alfabesi” olarak adlandırılan bütüncül bir kavramsal ve görsel dil geliştirilmesine vurgu yapılıyor. Plan süreci boyunca yürütülen World Café oturumları, yurttaş meclisleri, kırsal çalışma grupları ve Misyon Kent Eylem Laboratuvarı gibi katılımcı mekanizmaların bu alfabeyi ortak üretim süreçleriyle beslediğine değiniliyor. Farklı yaş gruplarıyla yapılan çalışmalarda ise en yaratıcı ve çarpıcı katkının çocuk gruplarından geldiği belirtiliyor.
Dört sektör
Plan, iyi olma halini merkeze alan dört sektörü kapsıyor. Bunlar; Konut, Sanayi/Ticaret, Tarım ve Turizm olarak öne çıkıyor. Sektörler iklim ve yeşil altyapı, mekânsal metabolizma, sosyal uyum ve kent teknolojileri eksenlerinde değerlendiriliyor. Böylece İzmir’in gelişiminin ekolojik, sosyal ve ekonomik boyutlarıyla bütüncül bir biçimde izlenebilir hale gelmesi hedefleniyor.
