Almanya'nın Hamburg kentinden İstanbul’a tatile gelen Böcek ailesi, Ortaköy’de seyyar bir satıcıdan midye ve bir restoranda kumpir tükettikten sonra gıda zehirlenmesi şüphesiyle hastaneye kaldırıldı. Fatih’te konakladıkları otelde gece yarısı fenalaşan aileye uygulanan ilk tedavinin ardından çocuklar ve anne eve döndükten sonra tekrar fenalaştı. Maalesef, yapılan tüm müdahalelere rağmen anne Çiğdem Böcek ve iki çocuğu hayatını kaybederken, baba S. Böcek’in tedavisi devam ediyor. Bu elim olay, denetimsiz gıdaların yol açtığı Gıda Zehirlenmesi riskini bir kez daha gündeme taşıdı.
Ölüm nedeni midye mi, kumpir mi?
Yaşanan son trajedide çocukların ve annenin ölümüne neden olan etkenin kumpir mi yoksa Midye Zehirlenmesi mi olduğu, İstanbul yetkililerince başlatılan incelemeler sonucunda netlik kazanacaktır.
Denetimsiz sokak satıcılarından ve açıkta satışı yapılan deniz ürünlerinden tüketimin, gıda güvenliği açısından büyük risk oluşturduğu daha önceki vakalarda da gözlemlenmiştir. Ocak 2025'te İzmir’in Buca ilçesinde de benzer bir olayda kumpirden zehirlenen bir kadın yaşamını yitirmişti.
Midye neden ölümcül olabilir?
Uzmanlar deniz ürünlerinin ve özellikle midyelerin uygun koşullarda saklanmadığında veya kirli sulardan toplandığında ciddi zehirlenmelere yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Uzmanlara göre, midyeler bulundukları sudaki ağır metalleri, bakterileri ve toksinleri bünyelerinde biriktirirler. Yetersiz pişirme, soğuk zincirin bozulması ya da kontamine su ürünlerinin satışı, bu şekilde ölümcül sonuçlara neden olabilir.
Midyeden bulaşan başlıca risk etkenleri
Uzmanlar, midye zehirlenmelerinde en sık rastlanan etkenleri şöyle sıraladı:
-
Vibrio bakterileri: Deniz suyunda yaşar, mide bulantısı, ishal ve ateşe yol açar.
-
Salmonella ve E. coli: Dışkı ile kirlenmiş sulardan bulaşarak ağır mide-bağırsak enfeksiyonlarına neden olur.
-
Hepatit A virüsü: Karaciğeri etkileyebilir.
-
Norovirüs: Ani kusma ve ishal ile seyreden "Mide gribi" olarak bilinir.
-
Deniz Toksinleri: Saxitoxin veya domoik asit gibi bazı toksinler, sinir sistemini etkileyerek felce kadar varabilen ciddi tablolara neden olabilir.
Neden sadece bir aile etkilendi?
Bu olayda en çok merak edilen sorulardan biri, aynı seyyar satıcıdan binlerce kişi yemesine rağmen neden sadece Böcek ailesinin bu kadar ağır etkilenmesidir.
Uzmanlar bu durumu iki ana sebeple açıkladı:
-
Genetik yatkınlık: Ailenin genetik olarak detoks (toksin atma) kapasitesinin düşük olması muhtemeldir. Bu durumda, midyedeki saxitoksin gibi toksinler böbrekler veya karaciğer tarafından vücuttan yeterince atılamamış olabilir.
-
Toksin yoğunluğuna denk gelme: Her midyede ölümcül toksinler bulunmaz. Aileye denk gelen midyenin, yüksek düzeyde toksin oluşturmuş olması mümkündür. Bu tür toksinlerin ısıya dirençli olduğunu, yani pişirme ile dahi yok olmadığını ve sadece bir tane midyenin bile bir kişiyi zehirlemek için yeterli olabileceğini vurguladı.
Gıda zehirlenmesinde hangi belirtilere dikkat edilmeli?
Gıda zehirlenmelerinde belirtiler genellikle yemek tüketimini takiben birkaç saat içinde başlar. Ancak bazı durumlarda bu süre uzayabilir.
-
Şiddetli karın ağrısı, bulantı ve kusma.
-
İshal, kas krampları ve ateş.
-
Sinir sistemi belirtileri: Görme bulanıklığı, nefes darlığı, kas güçsüzlüğü.
Sinir sistemini direkt etkileyen toksinler, solunum kaslarında felce neden olarak ölüme yol açabilir. Şüpheli durumlarda vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak hayati önem taşır.
Vatandaşlar riskten nasıl korunmalı?
Uzmanlar, gıda zehirlenmelerinden korunmak için alınması gereken temel önlemleri şöyle özetledi:
-
Denetimli işletmeler: Deniz ürünleri, sokak veya seyyar satıcılardan değil, yalnızca denetimli ve sertifikalı işletmelerden temin edilmelidir.
-
Soğuk zincir: Uygun soğuk zincir korunmamış ürünler kesinlikle tüketilmemelidir.
-
Risk grupları: Çocuklar ve yaşlılar, bağışıklık sistemleri zayıf olduğu için gıda kaynaklı enfeksiyonlardan daha hızlı etkilenir; bu gruplara sokak gıdası verilmesinden kaçınılmalıdır.
-
Pişirme kuralı: Evde hazırlanan deniz ürünleri ve riskli gıdalar (tavuk, süt ürünleri) mutlaka iyice pişirilmelidir. Çiğ veya az pişmiş tüketimden kaçınılmalıdır.
