Mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri gün geçtikçe daha fazla gündeme geliyor. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Doğaç Okşen, mikroplastiklerin yalnızca deniz ürünleri ve ekosistem için değil, insan kalp ve damar sağlığı açısından da ciddi bir risk oluşturduğunu vurguladı.
"MİKROPLASTİKLER KALP VE DAMAR SAĞLIĞI İÇİN CİDDİ RİSK"
Dr. Öğr. Üyesi Okşen, çapı 5 milimetreden küçük olan ve çevrede biriken plastik parçacıkların kalp-damar sağlığı üzerindeki etkilerine dikkat çekerek, “Mikroplastikler sadece deniz ürünleri ve ekosistem için değil, insan kalp ve damar sağlığı için de ciddi bir risk oluşturuyor. Tek kullanımlık plastiklerden mümkün olduğunca kaçının, plastik kaplarda yiyecek ısıtmayın, cam şişe veya filtrelenmiş musluk suyu kullanın. Sentetik tekstil yerine doğal lifleri tercih edin. Ayrıca, güvenilir kaynaklardan balık ve deniz ürünleri temin edin” dedi.
VÜCUDA GİRİŞ YOLLARI VE ETKİLERİ
Mikroplastiklerin vücuda sindirim sistemi, solunum ve deri yoluyla girebildiğini belirten Dr. Okşen, ayrıca anneden bebeğe (plasental) geçiş olabileceğini söyledi. “Birincil mikroplastikler kozmetik ve tekstil ürünlerinden kaynaklanırken, ikincil mikroplastikler büyük plastiklerin parçalanmasıyla oluşuyor. Son biyolojik analizlerde, mikroplastiklerin kan plazmasında, damar plaklarında ve kalp dokusunda saptandığı görüldü” ifadelerini kullandı.
DAMAR SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE RİSKLER
Dr. Okşen, mikroplastiklerin nanoplastik boyutlarındaki parçalarının damar duvarına ulaşıp endotel disfonksiyonu, kronik inflamasyon ve oksidatif stres yoluyla kalp krizi ve inme riskini artırdığını vurguladı. 2025’te San Diego’da gerçekleşen ACC.25 Kongresi’nde yapılan çok merkezli çalışmada, karotis endarterektomi yapılan hastaların damar plaklarının yüzde 58’inde mikroplastik tespit edildi ve bu grupta üç yıllık takipte kalp krizi, inme veya ölüm riski 4,5 kat arttı.
BİREYSEL VE TOPLUMSAL ÖNLEMLER
Bireysel önlemler hakkında da bilgi veren Dr. Okşen, “Tek kullanımlık plastiklerden mümkün olduğunca kaçının, plastik kaplarda yiyecek ısıtmayın, cam şişe veya filtrelenmiş musluk suyu kullanın. Sentetik tekstil yerine doğal lifleri tercih edin. Ayrıca, güvenilir kaynaklardan balık ve deniz ürünleri temin edin” ifadelerini kullandı.
Toplumsal önlemlere de değinen Dr. Okşen, “Mikroplastik içeren kozmetik ve temizlik ürünlerinin yasaklanması, plastik üretimi ve geri dönüşüm süreçlerinde sıkı düzenlemeler ve gıda ambalajlarında plastik kullanımının azaltılması büyük önem taşıyor. Kalp-damar sağlığı ve çevre sağlığı artık birbirinden ayrı düşünülemez. Mikroplastikler gibi yeni tehditler, hem bireysel alışkanlıkları hem de toplumsal politikaları yeniden gözden geçirmeyi zorunlu kılıyor” diyerek sözlerini noktaladı.
