2025 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü, bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırmasını engelleyen mekanizmaları keşfeden üç bilim insanına verildi. ABD’den Mary Brunkow ve Fred Ramsdell ile Japonya’dan Shimon Sakaguchi, "periferik bağışıklık toleransı" alanındaki çalışmalarıyla ödüle layık görüldü.
Nobel Meclisi, kazananların çalışmalarının kanser ve otoimmün hastalıklar gibi bağışıklık sistemi kaynaklı hastalıkların tedavisinde yeni araştırma alanlarını açtığını açıkladı. Bu keşifler, modern tıpta tedavi stratejilerinin yeniden şekillendirilmesine katkı sağlayacak. Mary Brunkow, Fred Ramsdell ve Shimon Sakaguchi, araştırmaları sayesinde bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırmasını önleyen temel mekanizmaları ortaya koydu. Bu mekanizmaların anlaşılması, özellikle otoimmün hastalıklar ve kanser tedavilerinde çığır açıcı yenilikler sunuyor.
ÖDÜL MİKTARI VE TÖREN DETAYLARI
Kazanan bilim insanları, 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1,2 milyon dolar) para ödülünün yanı sıra, İsveç Kralı tarafından takdim edilen altın madalyayı alacak. Nobel Tıp Ödülü, her yıl Nobel haftasının açılışını yaparak bilim dünyasının en prestijli ödüllerinden birini temsil ediyor.
NOBEL ÖDÜLLERİNİN TARİHİ VE ÖNEMİ
1901’de Alfred Nobel’in vasiyetiyle başlatılan Nobel Ödülleri, bilim, edebiyat, barış ve ekonomi alanlarında insanlığa katkı sunanlara veriliyor. Nobel Ekonomi Ödülü ise daha sonra İsveç Merkez Bankası’nın katkısıyla programa eklenmişti. Ödüller Stockholm’de, barış ödülü ise Oslo’da veriliyor.
Geçmişte Nobel Tıp Ödülü alan isimler arasında Alexander Fleming gibi tarihî buluşlara imza atan bilim insanları bulunuyor. Son yıllarda ödül, Covid-19 aşılarının geliştirilmesine temel oluşturan çalışmalara da verildi. 2024’te ise ödül, mikroRNA’nın çok hücreli canlıların gelişimindeki rolünü keşfeden Victor Ambros ve Gary Ruvkun’a gitmişti.
NOBEL TÖRENİ GELENEĞİ SÜRDÜRÜLÜYOR
Geleneksel Nobel töreni, Alfred Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık’ta düzenleniyor. Ödül sahipleri, İsveç ve Norveç kraliyet ailelerinin katıldığı törenlerde onurlandırılıyor ve akşamında görkemli bir Nobel ziyafeti gerçekleştiriliyor.
