Baş dönmesi, hemen herkesin hayatının bir döneminde karşılaşabileceği yaygın bir rahatsızlıktır. Kimi zaman hareket halindeyken, kimi zaman da dinlenirken aniden ortaya çıkabilir. Özellikle uzanırken ya da yatakta pozisyon değiştirirken görülen baş dönmesi, ciddi bir denge sorununa işaret edebilir. Bu nedenle şikayetler ciddiye alınmalı ve bir uzmana başvurulmalıdır.
EN SIK NEDEN: BPPV (KRİSTAL OYNAMASI)
Baş dönmesinin en yaygın nedenlerinden biri Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) yani halk arasındaki adıyla kristal oynamasıdır. İç kulaktaki kalsiyum kristallerinin yerinden oynaması sonucu meydana gelen bu rahatsızlık, sırtüstü yatarken, sağa sola dönerken veya baş aniden hareket ettirildiğinde baş dönmesine yol açar. Bu tür vertigo çoğu zaman geçici olsa da tekrarlama eğilimindedir.
BPPV NEDİR VE NASIL ORTAYA ÇIKAR?
Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV), iç kulakta dengeyi sağlayan kristallerin yer değiştirmesiyle oluşan iyi huylu bir baş dönmesi hastalığıdır. Gözlerde istemsiz hareketler ve ani baş pozisyon değişiklikleriyle tetiklenen baş dönmesi, BPPV'nin başlıca belirtilerindendir. Tanı için genellikle Dix-Hallpike ve yan yatma testleri uygulanır.
BAŞ DÖNMESİ NEDENLERİ NELERDİR?
Baş dönmesinin altında yatan nedenler oldukça çeşitlidir. Bazı yaygın baş dönmesi sebepleri şunlardır:
Periferik Vertigo: İç ve orta kulaktaki denge merkezinin etkilenmesi sonucu oluşur. Kristal oynaması, Meniere hastalığı ve kulak enfeksiyonları en bilinen nedenlerdendir.
Santral Vertigo: Beyin kaynaklı nedenlerle gelişen daha ciddi vertigo türüdür. Beyin tümörleri, inme, epilepsi ve travmalar bu türde rol oynar.
Metabolik Hastalıklar: Kalp rahatsızlıkları, diyabet, tansiyon düzensizlikleri ve sıvı-elektrolit dengesizlikleri baş dönmesine sebep olabilir.
Enfeksiyonlar: Grip ve soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları geçici baş dönmesine yol açabilir.
Nörolojik Rahatsızlıklar: Parkinson hastalığı, Multipl Skleroz (MS) gibi durumlar da baş dönmesiyle kendini gösterebilir.
Psikolojik Etkenler: Stres, panik atak ve anksiyete bozuklukları baş dönmesini tetikleyebilir.
Travmalar: Kafaya alınan darbeler sonrası oluşan hasarlar gecikmeli olarak baş dönmesi yaratabilir.
