Diş hekimi korkusu, yani odontofobi, dünya genelinde ağız sağlığını olumsuz etkileyen önemli bir sorun olarak biliniyor. Bu korkunun en yaygın tetikleyicilerinden biri olan dental matkap sesi ise ilk kez kapsamlı bir bilimsel incelemeye konu oldu. Japonya’daki Osaka Üniversitesi Diş Hekimliği Enstitüsü’nden Tomomi Yamada ve ekibi, matkapların çıkardığı yüksek frekanslı sesi aerodinamik açıdan analiz ederek yeni bir tasarım üzerinde çalışıyor.
Yüksek hız, yüksek frekans
Araştırmada kullanılan dental matkapların sıkıştırılmış hava ile çalıştığı ve dakikada yaklaşık 320.000 devir hızına ulaştığı belirtiliyor. Bilim insanları, matkabın içinde ve çevresinde oluşan hava akışını süper bilgisayar destekli aeroakustik simülasyonlarla inceleyerek sesin kaynağını modelledi.
Ses kalitesi neden önemli?
Ekip, yalnızca sesi azaltmanın hastaların rahatsızlığını gidermeye yetmediğini, matkabın ses kalitesinin iyileştirilmesinin daha etkili olduğunu gösterdi. Bu bulgu, gelecekte geliştirilecek dental cihazlarda farklı bir yaklaşımın benimsenmesine işaret ediyor.
Çocuklar matkap sesini gerçekten farklı duyuyor
Fizyolojik fark tespit edildi
Araştırmacılar, matkabın neredeyse 20 kHz’e kadar ulaşabilen tiz sesini çocukların yetişkinlere kıyasla daha yüksek ve rahatsız edici algıladığını belirledi. Elde edilen sonuçlara göre bu durum yalnızca psikolojik değil; çocukların işitme sisteminin yüksek frekanslara karşı daha hassas olmasından kaynaklanan gerçek bir fizyolojik tepki.
Korku neden daha güçlü?
Bu farklı algı, çocukların diş hekimi randevularına yönelik güçlü kaçınma davranışlarını açıklıyor. Çalışma, yüksek frekanslı seslerin genç hastalarda duyusal olarak daha yoğun işlenmesi nedeniyle korkunun kökeninin somut bir duyusal temele dayandığını gösteriyor.
Yeni matkap tasarımları yolda
Araştırma ekibi, performanstan ödün vermeden ses seviyesini azaltmak için matkabın bıçak geometrisini ve egzoz çıkışını optimize etmeye çalışıyor. Endüstrinin bu yeni tasarımları benimseyebilmesi için güvenlik, dayanıklılık ve verimlilik kriterlerinin karşılanması gerekiyor.
Yamada, çalışmanın ilerleyen aşamalarında üreticilerle iş birliği yaparak yeni nesil, daha az rahatsız edici dental matkapların kliniklerde kullanılabilir hale gelmesini hedefliyor.
