Son dönemde internet üzerinden satışa sunulan ve bir ayda 10 kilo verdirdiği iddia edilen zayıflama ürünleri, ciddi sağlık riskleri taşıyor. Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Tayfun Uzbay, bu tür ürünlerde gizlice kullanılan ve tüm dünyada yasaklanan “Sibutramin” maddesinin ani ölümlere, kalp krizi ve felçlere yol açabileceğini belirtti.
Prof. Dr. Uzbay, zayıflama ürünlerinin denetimsizliğine dikkat çekerek, yetkinin acilen Tarım Bakanlığı’ndan alınarak Sağlık Bakanlığı’na devredilmesi gerektiğini vurguladı:
"Bir ayda 10-15 kilo vermek çok sağlıklı bir şey değildir. Zayıflama amacıyla, ister gıda takviyesi ister başka bir ilaç olsun, ezbere ilaç kullanılmaz. Mutlaka bir endokrinoloji uzmanının değerlendirmesi, reçetesi veya tavsiyesi ve bir diyetisyenin gözetiminde yapılması lazım."
SİBUTRAMİN: TEHLİKELİ ETKİLER
Prof. Dr. Uzbay, Sibutramin maddesinin beyindeki etkilerini şöyle açıkladı:
"Bu madde, herkesin bildiği dopamin, serotonin, noradrenalin gibi nörokimyasalların etkilerini arttırıyor. Onların sinir uçlarında daha fazla etki göstermesine neden oluyor. Evet, iştah azalıyor, yemek yeme arzusu azalıyor. Ancak tehlikeli olan da bu. Noradrenalini arttırması nedeniyle zaten hipertansiyonu arttırması beklenir. Damar yataklarında ciddi bozukluklara, kanamalara, örneğin inmeye yol açabiliyor. Bu özellikleri nedeniyle hem Amerikan Gıda İlaç Dairesi (FDA) tarafından hem de Avrupa İlaç Ajansı (EMA) tarafından yasaklandı ve piyasadan çekildi."
DENETİM ZAFİYETİ VE YASAL BOŞLUK
Zayıflama ürünlerinde yaşanan tehlikenin temelinde yasal boşluk ve denetim eksikliği olduğunu belirten Prof. Dr. Uzbay, şunları söyledi:
"Buradaki problem aslında bu gıda takviyelerinin Tarım Bakanlığı tarafından onaylanması, kolayca piyasaya sürülmesi ve denetimlerinin az olmasıdır. Sibutramin maddesi başka nelere konuyor, onu bilmiyoruz. Bu yetkinin tamamen Sağlık Bakanlığı'na geçmesi ve bu ürünlerin bu kadar kolay piyasaya çıkmaması lazım."
BİTKİSEL ETİKET YANILGISI
Prof. Dr. Uzbay, halk arasında yaygın olan “bitkisel ürünler zararsızdır” algısının da tehlikeyi artırdığını belirtti:
"Halkın ilaç okuryazarlığı maalesef çok düşük ve şöyle bir şey pompalandı: 'Bitkisel olan, bitki kökenli ürünlerin tamamı zararsızdır.' O nedenle de burada Sağlık Bakanlığı denetimi devre dışı kaldı. Önemli olan etken maddenin böyle bir etki oluşturmasıdır. Bitkisel olması, bir etken maddenin yan etkileri olmayacağı anlamına gelmiyor. Bu ürünlerin üzerinde ne yazıyor? ‘İlaç değildir.’ Ama bunların hepsi sağlık için pazarlanıyor, hastalıklara iyi geleceği iddia ediliyor ve aynen bir ilaç gibi eczanelerde de satılıyor."
CİNSEL GÜCÜ ARTIRAN TAKVİYELERDE DE BENZER TEHLİKE
Sahtekarlığın sadece zayıflama ürünleriyle sınırlı olmadığını ifade eden Prof. Dr. Uzbay, cinsel gücü artırdığı iddia edilen takviyelerde de Viagra etken maddesi olan sildenafil’in bulunduğunu belirtti:
"Cinsel gücü arttırdığı iddia edilen birçok başka takviye var piyasada satılan. Bunlar üzerinde de inceleme yapılsa çoğunda Viagra diye bildiğimiz sildenafil etken maddesi bulunuyor. Bunlar internetten ve elden pazarlayan şirketlerden de temin edilebiliyor, kuryelerle kapıya kadar getirilebiliyor."
ÖNLEM VE UYARI
Prof. Dr. Uzbay, ölümcül sonuçların önüne geçmek için yapılması gerekenleri şöyle açıkladı:
"Bunu yapan firma ve bunu piyasaya sürenler her kimlerse, bunların cezalandırılması gerekiyor. Yani yasaklamaktan önce caydırıcı cezaların açık seçik ortaya konması lazım. Bu işleri yapanların bu işlerden men edilmesi gerekiyor. Ve denetimi yapmaya yetkili olan bakanlığın Tarım Bakanlığı'ndan ziyade Sağlık Bakanlığı olması lazım. Üzerinde ‘ilaç değildir’ yazınca sorumluluktan da kurtuluyorsunuz. Hâlbuki bir hekim böyle bir ilaç verse ve hasta zarar görse ciddi sorumlulukları var. Bunların da bir sorumluluk dâhilinde olması lazım."
Prof. Dr. Uzbay sözlerini vatandaşlara yönelik hayati bir uyarıyla tamamladı:
"Bir ayda 10-15 kilo vermek çok sağlıklı bir şey değildir. Zayıflama amacıyla, ister gıda takviyesi ister başka bir ilaç olsun, ezbere ilaç kullanılmaz. Mutlaka bir endokrinoloji uzmanının değerlendirmesi, reçetesi veya tavsiyesi ve bir diyetisyenin gözetiminde yapılması lazım. Yoksa insanlar çok ağır sonuçlarla karşılaşabilir."
