Kalp hastalıkları, her yıl milyonlarca insanın yaşamını yitirmesine neden oluyor.Medicana Sağlık Grubu Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Harun Arbatlı, özellikle genç yaşta meydana gelen kalp krizlerinin nedenlerini ve alınması gereken önlemleri açıkladı.
Kalp ve damar hastalıkları, Türkiye’de olduğu gibi tüm dünyada ölüm nedenleri arasında ilk sırada bulunuyor. Dünya genelinde 2022 yılında 19,8 milyon kişi kalp-damar sorunları nedeniyle hayatını kaybetti. Modern tedavi yöntemlerine ve teknolojiye rağmen, nüfus artışı ve yaşlanma nedeniyle toplam ölümlerde azalma görülmüyor; aksine artış söz konusu.
Prof. Dr. Harun Arbatlı, bu durumu şöyle yorumladı:
"Yaşa göre standardize edilmiş ölüm oranlarında düşüş umut verici ancak mutlak sayıların artması bize hâlâ alınacak çok yol olduğunu gösteriyor. Gençlerde görülen ani kalp ölümleri ve kontrolsüz risk faktörleri ise konunun en dikkat çekici boyutunu oluşturuyor."
SPORCULARDA TARAMA HAYAT KURTARIYOR
Gençlerde ani kalp ölümlerinin nedenleri arasında doğuştan veya kalıtsal kalp kası hastalıkları, koroner arter anomalileri, iletim sistemi (kanalopati) bozuklukları ve nadir olarak miyokardit hastalıkları bulunuyor. Prof. Dr. Arbatlı, İtalya’da yapılan tarama programlarının sporcularda ani ölüm riskini yüzde 89’a kadar azalttığını hatırlattı.
"Ülkemizde de sporcularda öykü, muayene ve EKG temelli taramaların yaygınlaştırılması büyük önem taşıyor," diye vurguladı.
GÖRÜNMEZ RİSKLER GENÇLERİ DE TEHDİT EDİYOR
Prof. Dr. Arbatlı, genç yaşlarda kalbi tehdit eden risklerin her zaman görünür olmadığını belirtti:
"Sağlıklı yaşam biçimi sürdüren, düzenli spor yapan kişilerde bile gizli riskler zamanla ciddi sonuçlara yol açabiliyor. Bu nedenle özellikle gençlerin günlük yaşamda karşılaşabilecekleri bazı alışkanlıklar ve durumların kalp sağlığı üzerindeki etkilerini bilmesi büyük önem taşıyor."
Prof. Dr. Arbatlı’nın sıraladığı riskler şöyle:
Yüksek kolesterol (LDL 190 mg/dL): Ailesel hiperkolesterolemi riski, erken damar sertliği
Sigara: Gençlerde kalp krizini 3–6 kat artırıyor
Stres ve Takotsubo sendromu: Yoğun stres kalbi ciddi şekilde zedeleyebiliyor
Doğum kontrol hapları: Sigara ile birlikte tromboz riskini artırıyor
Uyarıcı maddeler (kokain, amfetaminler): Ani kalp krizi riski 24 kat artabiliyor
KALP SAĞLIĞI İÇİN ÖNERİLER
Prof. Dr. Arbatlı, gençlerin ve toplumun kalp sağlığını korumak için atabileceği adımları şöyle özetledi:
"Aile öyküsü olan gençlerde hedefli kardiyolojik değerlendirme, sporcularda öykü-muayene-EKG taramaları, LDL yüksekliği olanlarda erken statin tedavisi, sigaranın bırakılması, toplumda CPR (temel yaşam desteği) ve AED (otomatize defibrilatör) eğitim ve erişiminin yaygınlaştırılması."
Prof. Dr. Arbatlı sözlerini şöyle tamamladı:
"Kalp alanında önemli ilerlemeler sağladık. Ancak istatistikler bize tek başına yetmiyor. Gerçek farkı oluşturacak olan; erken tarama, risk faktörlerinin agresif yönetimi ve toplumun bilinçlenmesidir. Bugün atacağımız adımlar, yarının hayatlarını kurtaracak."
