Çocuklarda sık karşılaşılan ortopedik sorunlardan biri olan düztabanlık, birçok ebeveynin merak ettiği ve endişeyle takip ettiği durumların başında geliyor. Çocuğunun ayak yapısında düzleşme fark eden aileler, çoğu zaman “Tedavi gerekir mi?” sorusuyla hastanelere başvuruyor. Uzmanlar ise, erken yaşlarda görülen düztabanlığın çoğu zaman doğal gelişim sürecinin bir parçası olduğunu vurguluyor.
Acıbadem International Hastanesi Pediatrik Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Emre Sarıekiz, çocuklarda düztabanlığın büyük bölümünün zamanla kendiliğinden düzeldiğini belirterek şu uyarıda bulunuyor:
“Dolayısıyla her düztabanlık tedavi gerektirmez. Gereksiz korkuya kapılmak yerine doğru takip çok daha değerlidir. Ayağın kemik ve kas gelişimi genellikle 6–7 yaşına kadar devam eder. Bu yaşlara dek gözlem ve egzersiz yeterlidir. Ancak, çocuğun ayağında ağrı, yürüyüşünde anormallik veya hızlı deformite gelişimi gibi uyarı işaretlerinde ebeveynlerin mutlaka bir ortopedi uzmanına başvurmaları çok önemlidir.”
3 yaş altında düztabanlık normal
Yaşamın ilk yıllarında ayak kemeri henüz tam gelişmediği için düz taban görünümü oldukça yaygın. Bu nedenle 3 yaşından küçük çocuklarda düztabanlık, çoğu zaman geçici bir durum olarak değerlendiriliyor. Ayak kemerinin 5–6 yaşla birlikte belirginleştiği biliniyor.
Obezite riski iki kat artırıyor
Düztabanlık sadece gelişim sürecine bağlı olarak ortaya çıkmıyor. Fazla kilo, ayağa binen yükü artırarak kemer yapısını olumsuz etkiliyor.
Dr. Sarıekiz, obeziteyle bağlantıya dikkat çekiyor:
“Zira, fazla kilolar ayağa binen yükü artırarak kemerin çökmesine yol açabilmektedir Dolayısıyla, obezite sorunu olan çocuklarda düztabanlık riski normal kilolu çocuklara göre yaklaşık iki kat daha fazladır.”
Ailede düztabanlık öyküsü, yanlış ayakkabı seçimi ve bazı kas-iskelet sistemi problemleri de riski artıran etkenler arasında yer alıyor.
Bu belirtiler görülürse dikkat
Fizyolojik düztabanlık genellikle ağrıya yol açmaz ve yürüyüşü etkilemez. Ancak bazı durumlar uyarı işareti olabilir:
• Yürürken topuğun içe basması
• Ayakta şişlik veya hareketle artan ağrı
• Oyun ve spor sırasında çabuk yorulma
• Ayakkabı tabanında iç kısımda belirgin aşınma
Bu durumların görülmesi halinde ortopedi uzmanına başvurulması öneriliyor.
Tedavi çoğu zaman egzersiz ve doğru ayakkabı ile mümkün
Tedavide temel amaç, ayak kaslarını güçlendirmek ve duruş dengesini korumak. Uygun taban desteğine sahip ayakkabılar, kilo kontrolü ve kas güçlendirme egzersizleri çoğu çocuk için yeterli olabiliyor.
Ameliyat son çare
Cerrahi müdahale yalnızca şiddetli deformite ve tedaviye rağmen devam eden ağrı durumlarında gündeme geliyor.
Dr. Sarıekiz, “Yani, ameliyat son çare olarak düşünülmektedir. Her çocuk için değil, gerçekten gerekli durumlar için geçerlidir.” diyerek vurguluyor.
