Kırsal kesimde kuş davranışlarına dair yüzyıllardır aktarılan halk bilgeliği yeniden doğrulandı.
Kuzey Avrupa ve İskandinavya’dan güneye inen özel kuş türlerinin toplu halde görülmesi, yaklaşan soğuk hava dalgasının güçlü bir işareti olarak değerlendiriliyor.
Donmuş topraklardan kaçan bu zarif göçmenler, gruplar halinde anız tarlalarında, yüksek rakımlarda ya da dağ eteklerinde belirmeye başladı.
Meteorologlar da bu gözlemi destekliyor: Bu türlerin göçü, çoğu zaman kutup kökenli soğuk cephelerin yaklaştığının habercisi olarak kabul ediliyor.
1. Kızkuşu: Kışın en kesin alameti
Kuzey kızkuşu (Vanellus vanellus), kış gelişinin en güçlü göstergelerinden biri olarak bilinir.
-
Kuzey Avrupa’da ürer,
-
Tarlalar buzla kaplandığında güneye göç eder,
-
Parlak yeşil-mor ışıltılı sırtı ve uzun tüy tepesiyle kolayca tanınır.
Genellikle nadas veya anız tarlalarında kalabalık sürüler hâlinde görülürler. Bu kuşların Türkiye’ye inişi, halk arasında “gerçek kış başlıyor” ifadesiyle özdeşleşmiştir.
2. Şakrak Kuşu: Kızıl tüyleriyle soğuğun habercisi
Şakrak kuşu (Pyrrhula pyrrhula), renkli görünümüyle tanınan bir kış göçmenidir.
-
Serçe büyüklüğünde olmasına rağmen son derece parlak, neredeyse floresan kızıl göğse sahiptir.
-
Siyah başlığı ve mavimsi gri sırtı onu ayırt edici kılar.
-
En sert Kuzey Avrupa kışlarında yiyecek bulamadığında güneye iner.
Şakrak kuşu normalde İspanya’da ürer; bu nedenle Türkiye gibi daha doğudaki bölgelerde ancak çok soğuk yıllarda toplu hareketleriyle fark edilir.
3. Alp Serçesi: Dağların beyaz hayaleti
Alp serçesi (Montifringilla nivalis), ekstrem koşullara dayanıklılığıyla bilinen nadir bir türdür.
-
Genellikle 3.000 metre üzerindeki zirvelerde yaşar,
-
Sıfırın çok altındaki sıcaklıklarda ayakta kalabilir,
-
Kanatlarındaki beyaz bant sayesinde karlı manzarada adeta görünmez olur.
Bu kuşlar ancak kutup kökenli fırtına sistemleri indiğinde daha alçak rakımlara ve dağ sığınaklarının çevresine gelirler. Onların inişi, sert kışın kapıda olduğuna dair en net sinyallerden biri kabul edilir.
