Medicana Sağlık Grubu Kardiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. İstemihan Tengiz, özellikle yüksek tuz, trans yağ ve şeker içeren kahvaltılıkların uzun vadede damar sertliği, hipertansiyon ve kalp yetmezliği gibi sorunlara yol açabileceğini belirtti.
Prof. Dr. Tengiz, sağlıklı bir kahvaltı için tüketilen gıdaların dikkatle seçilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Tüketilen gıdalara ve bunların tüketim sıklığına göre karşımıza çeşitli kalp hastalıkları çıkabiliyor. Örneğin, trans yağ içeren margarinler, işlenmiş sucuk salam gibi gıdalar damar sertliği açısından risk oluştururken; tuzlu gıdalar da (peynir, zeytin, salça veya salça ile hazırlanan bazı kahvaltı ürünleri) hipertansiyon ve kalp yetmezliği hastalığına davetiye çıkartıyor. Tuz içeren gıdalar hipertansiyon ve kalp yetmezliğini tetikleyebilirken, yağ veya trans yağ içeren gıdalar da damar sertliğine neden olabiliyor” ifadelerini kullandı.
TUZ, YAĞ VE ŞEKER TÜKETİMİNE DİKKAT
Kalp-damar sağlığı açısından tuz, yağ ve şeker tüketiminin olumsuz etkilerine dikkat çeken Prof. Dr. Tengiz, şöyle devam etti:
“Yüksek tuz tüketimi, sodyum seviyesini artırarak ödem oluşumuna ve hipertansiyona yol açar. Kalp yetmezliği olan bir hastada, mevcut dengeli durumu (kompanse hali) bozarak hastalığın kötüleşmesine (dekompanse hale gelmesine) sebep olabilir. Örneğin, tansiyonu kontrol altında olan bir hasta fazla tuz tüketirse ilaç tedavisi yetersiz kalabilir. Aynı şekilde, hipertansiyon öncesi dönemde olan bir birey de yüksek tuzlu gıdalar tüketirse, ilaç kullanmak zorunda kalabilir ve hastalığı bir üst evreye geçebilir. Trans yağlar kolesterolü artırarak damar sertliği sürecini hızlandırır. Yüksek şekerli gıdalar ise LDL kolesterolün oksitlenmesine neden olarak damar sertliğine katkı sağlar. Ayrıca, aşırı şeker tüketimi katarakt oluşumuna ve diyabete bağlı komplikasyonların daha kolay ortaya çıkmasına zemin hazırlar.”
ZEYTİNİN MASUMİYETİ ALDATMASIN
Kahvaltıda sağlıklı olduğu düşünülen bazı gıdaların tuz oranları nedeniyle risk oluşturabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Tengiz, “Öncelikle zeytin sağlıklı bir besindir. Ancak içeriğindeki tuz miktarı zeytin tüketiminde dikkat edilmesi gereken bir konudur. Ayrıca işlenmiş gıdalar; sucuk, salam gibi gıdaların içeriğindeki katkı ve tuz kontenti bizim için önemlidir. Yine trans yağ özellikle kahvaltıda kullanılan margarin, tereyağı ve kaymak gibi gıdalar dikkat edilerek tüketilmesi gerekenler arasında yer alıyor. Bu nedenle tüketilen gıdaların kontentinin, içeriğinin iyi bilinmesi gerekiyor. Bu noktada önerim şu olur; işlenmemiş, taze hazırlanmış, tuz içeriği ve yağ içeriği az; kalorisi düşük, glisemik endeksi düşük gıdalar tercih edilmeli” dedi.
Prof. Dr. Tengiz ayrıca, kalp sağlığına zararlı gıdaların tüketim sıklığının riskin artmasında belirleyici olduğunu vurgulayarak, “Sıklık miktarı artıkça risk artar. Her gün kokoreç yiyen biri ile ayda bir kokoreç yiyen birisinin riski aynı değildir. Dolayısıyla burada şunu diyebiliriz; sıklık artıkça lineer şekilde risk artar” ifadelerini kullandı.
SAĞLIKLI KAHVALTININ PÜF NOKTALARI
Sağlıklı bir kahvaltı için tercih edilecek gıdaların özelliklerine de değinen Prof. Dr. Tengiz, “Glisemik indeksi düşük, yani karbonhidrat içeriği düşük olan gıdalar; protein ağırlıklı mesela yumurtanın beyazı serbest ama sarısı kısıtlanmış olması gerekiyor. Yapılabilirse posa ve lifli gıdalar, örneğin tere, roka gibi yeşil gıdaların kahvaltı sofrasında daha dominat olması tavsiye edilebilir” şeklinde konuştu.
