Pozitif psikoterapiyle beyin algoritmaları yeniden yazılıyor
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, nörobilim temelli pozitif psikoterapi yaklaşımını anlattı.
Psikolojik çatlakların da fiziksel ağrılar gibi belirti verdiğini söyleyen Tarhan, bu çatlakların öz şefkatle onarılabileceğini vurguladı.
Prof. Dr. Tarhan, pozitif psikoterapinin bağımlılık, anksiyete ve çift terapilerinde etkili olduğunu belirterek, “Terapi sürecinde beynin algoritmaları yeniden yazılıyor. Bu yöntem gelecekte daha da yaygınlaşacak.” dedi.
Pozitif psikoterapinin, pozitif psikoloji 2.0’ı kapsayan ve nörobilim temelli olmasıyla birçok ekolü birleştiren bir yöntem olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “İnsanın fiziksel bütünlüğünde bir çatlak olduğunda ağrı hisseder. Psikolojik bütünlüğümüzü koruyan bir kafes var, o çatladığında da sızıntı oluyor, psikolojik belirtiler ortaya çıkıyor.” ifadelerini kullandı.
Bu sızıntının alkol, eğlence ya da dijital dikkat dağıtıcılarla bastırılmaya çalışıldığını, ancak sorunun büyüdüğünü söyleyen Tarhan, bu çatlakların öz şefkat ve doğru yönlendirmeyle onarılabileceğini dile getirdi.
Pozitif psikoterapi yaklaşımında Gardner ölçeğinin önemine değinen Tarhan, “Bu ölçeğin muhakkak hastalarda uygulanması gerekiyor. Kişinin öz şefkat eğitimiyle yapılıyor. Ölçekte, kendini tanıma yolculuğuna çıkmak, kendi açısından içeriden yaraları düzeltmek var. Bunu yaptığınızda çatlaklar da düzeliyor. Bir terapist olarak bunu öğretmeliyiz hastalara.” dedi.
Tarhan, bu yaklaşımın negatif yönleri düzeltmek yerine pozitif savunma mekanizmalarını aktif hale getirdiğini, bunun da hastaların içsel dönüşümünü desteklediğini ifade etti.
Kişinin davranışlarını belirleyen algoritmaların genetik ve çocukluk deneyimlerine dayandığını vurgulayan Tarhan, terapiyle bu zihinsel yapıların değiştirilebildiğini belirtti.
Yapay zekâ üzerine yapılan ve 2024 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülen çalışmalara dikkat çeken Tarhan, “Bu ödülü kazananlardan biri kognitif psikologdu. Kognitif psikoloji, beyni bilgisayar gibi gören bir alandır. Biz bu tedaviyle hem algoritmaları içeriden düzeltiyoruz hem de kişiye bunu nasıl yapacağını öğretiyoruz.” dedi.
Pozitif psikoterapi tekniğinin, kişilerin kendi kendini tedavi etmesini mümkün kıldığını ifade eden Tarhan, yöntemin uzun süreli takip gerektiren hastalarda büyük kolaylık sağladığını söyledi.
“CBT’nin yeri ayrı. Hatta bu son bir senede ‘Pozitif CBT’ diye bir yaklaşım getirdim.” diyen Tarhan, bu tekniğin klasik yöntemlerle çatışmadığını, onları desteklediğini vurguladı.
Tarhan son olarak, “Hastalar çok kolaylıkla tedavi edilebiliyor. Onlara kendi kendini tedavi etmeyi öğretiyoruz. Bu sayede devamlı terapiste muhtaç olmuyorlar. Bazı kişilerde bir seansta bile işe yarayabiliyor.” ifadelerini kullandı.
