Sayıştay, İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraki İZSU Genel Müdürlüğü’nün 2024 yılı düzenlilik denetim raporunu yayımladı. Raporda, 4 milyar 355 milyon TL zarar, ihale usulsüzlükleri, izin ve araç kullanım eksiklikleri, personel uygulamalarındaki mevzuat aykırılıkları ve Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’ne ilişkin kritik çevresel bulgular dikkat çekti.
Çiğli Arıtma ile ilgili 3 kritik uyarı
Arıtılmamış su Körfez’e veriliyor
Sayıştay, İzmir’in en büyük arıtma merkezi olan Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin kapasitesinin yetersiz kaldığını belirtti. Tesise gelen suyun bir kısmının deşarj standartlarına ulaşmadan Körfez’e bırakıldığı vurgulandı.
4. Faz inşaatının 2014’te başlamasına rağmen hâlâ tamamlanmadığı hatırlatıldı ve ilgili bakanlık tarafından idari para cezalarının uygulandığı kaydedildi.
Enerji teşvikinden yararlanılamıyor
Rapora göre tesis, çevre izin belgesinin yenilenmemesi nedeniyle 2019’dan bu yana elektrik teşviği alamıyor. 2024’te yalnızca enerji maliyetinin 129,9 milyon TL olduğu açıklandı.
Çamur kurutma tesisi kapalı
Toplam 24,5 milyon TL + 14,9 milyon Euro maliyetle kurulan çamur kurutma tesisinin, 2022’den beri kapalı olduğu ve çamur stokunun 2,5 milyon m³’e ulaştığı tespit edildi, “Çamur birikimi şehirde kötü kokuya sebep oluyor, kamu kaynağı etkin kullanılmadı.”
İşçi izinleri ve sözleşmelerde aykırılıklar
Yıllık izin birikimi ve mali yük
İZSU işçilerinin izinlerinin zamanında kullandırılmadığı, emeklilikte yüksek tazminat yükü oluşacağı belirtildi, “İzin birikimi öngörülemeyen mali yük yaratacaktır.”
Ehliyeti alınan şoföre ayrıcalık
Toplu iş sözleşmesindeki düzenlemeyle ehliyetine el konulan şoförlerin başka göreve atanması, eşitlik ve liyakat ilkesine aykırı bulundu, “Diğer personele karşı eşitsizlik doğuyor.”
Ayrıca vefat eden personelin birinci derece yakınına istihdam önceliği verilmesinin de liyakat ilkesini ihlal ettiği belirtildi.
İhale ve alımlarda usulsüzlük
Sayıştay, benzer hizmet ve mal alımlarının doğrudan temin limitini aşmamak için parçalara bölündüğünü tespit etti, “Rekabet engellenmiş, kamu kaynaklarının verimli kullanımı zayıflamıştır.”
Ayrıca bazı yapım işlerinde kontrol personelinin sahada bulunmadığı, imalatların yüklenici inisiyatifine bırakıldığı kaydedildi.
Araçlar atıl, kiralama devam ediyor
Raporda, İZSU’nun envanterinde onlarca damperli kamyon, vidanjör, vinçli kamyon ve kanal açma aracı bulunmasına rağmen bu araçların çoğunun kullanılmadığı, benzer araçların dışarıdan kiralandığı belirtildi, “Kamu kaynakları etkin kullanılmamıştır.”
Kaçak yapılar yıkılmadı
Tahtalı, Ürkmez ve Mordoğan baraj ve göletlerinde tespit edilen 600’e yakın kaçak yapının yıkım kararlarının uygulanmadığı ifade edildi, “Kaçak yapılara ilişkin yaptırımlar acilen uygulanmalıdır.”
Eksik katı atık bedeli tahakkuku
Bazı abonelerin sayaçlarının düzenli okunmadığı, katı atık bedellerinin eksik hesaplandığı ve belediyelerin gelir kaybına yol açıldığı belirtildi.
