Türkiye’de D vitamini eksikliği ciddi boyutlara ulaşmış durumda. Medicana Ataköy Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Hasan Hacıosman, ülkemizde D vitamini düzeylerinin yaygın olarak düşük seyrettiğini belirterek, eksikliğin hem saç dökülmesine hem de erken yaşlanmaya yol açabileceğini söyledi.
Dr. Hacıosman, “Türkiye güneşli bir ülke olmasına rağmen D vitamini düzeylerinin yaygın olarak düşük çıkmasının temel nedeni yaşam tarzı, modern alışkanlıklar, Ultraviyole B ışınlarının (UVB) yetersizliği, ten rengi ve kapalı giyim gibi çevresel faktörlerden kaynaklanmaktadır. Beslenmenin ise çok sınırlı bir etkisi vardır. Ülkemiz güneşli bir ülke olabilir ama UVB'nin cilde ulaşması için gereken şartlar genellikle sağlanmıyor. UVB'nin etkin olabilmesi için güneşi 10.00-16.00 arasında 10-20 dk maruziyetle almak gerekir ve kol, bacak ve yüz direkt açıkta olmalıdır. Gölge, cam, bulut, kış UVB'yi engeller” dedi.
Tedavi saç dökülmesini azaltıyor
D vitamininin yalnızca kemik sağlığı için önemli olmadığını vurgulayan Dr. Hacıosman, “Bağışıklık, hormon dengesi, kas gücü, cilt yenilenmesi, beyin ve metabolizma üzerinde çok geniş bir etkisi vardır. D vitamininin birçok konuda katkısı olduğu bilinmekle birlikte, eksikliği saç dökülmesi ve erken yaşlanma sebebi olabilmektedir. D vitamini düşüklüğü özellikle saçların normalden daha fazla döküldüğü telogen (dinlenme fazı) safhasına girmesine ve kadın tipi saç dökülmesine neden olmaktadır. D vitamini saç folikül kök hücrelerini aktive eder, eksikliğinde foliküller uzun süren dinlenme fazına girer. Böylelikle saç dökülmesi artar. Ayrıca alopecia areata gibi otoimmün saç dökülmelerinde D vitamini ciddi şekilde düşük bulunmuştur. D vitamin eksikliği saçlarda keratinizasyon bozukluğu ve inflamasyon artışı oluşturur bu da dökülmeyi hızlandırır. D vitamini 20 ng/mL altı olan hastalarda saç dökülmesi sık görülmektedir. Tedavi ile genellikle 2-3 ayda dökülme azalmaktadır” ifadelerini kullandı.
D vitamini eksikliği yaşlanmayı hızlandırabilir
Eksikliğin erken yaşlanmaya dolaylı etkilerini de aktaran Dr. Hacıosman, “D vitamini eksikliği kollajen sentezinde bozulma yapması nedeniyle cilt elastikiyetini azaltır ve böylelikle cilt parlak ve dolgun görünümünü yitirir, ciltte kırışıklıklar artar. Yine D vitamini yetersizliği hücresel yaşlanmayı hızlandırır. Ayrıca D vitamininin antioksidan etkisi olduğundan yetersizliğinde serbest radikal birikimi artar. Bu da hücre tamirinin gecikmesine, ayrıca hücre hasarının artmasına neden olur” dedi.
Diğer sağlık değerleri de kontrol edilmeli
D vitamini eksikliğinin bağışıklığı zayıflattığını ve cilt yenilenmesini yavaşlattığını belirten Dr. Hacıosman, “Bunlar ciltte kuruluk, ince kırışıklık, solgunluk, güneşe karşı hassasiyet gibi erken yaşlanma belirtilerini artırabilir. Ancak saç dökülmesi ve erken yaşlanma sadece D vitamini eksikliğine bağlı değildir. Bu durumda birçok faktör birlikte değerlendirilmelidir. Saç dökülmesi en sık ferritin düşüklüğünde görülmekle birlikte B12, çinko düşüklüğü, tiroid fonksiyonları özellikle TSH bozukluğu, stres, uykusuzluk, genetik yapı, hormonal bozukluklar, sigara kullanımı, UV maruziyeti de bunlarda etkilidir. D vitamininin optimal seviyesi 40-60 ng/mL civarında olmalıdır. Özellikle saç dökülmesi olan hastalarda genelde bu aralıkta saç daha güçlü çıkmaktadır. Tedaviye başlanınca saç dökülmesinde 6-12 hafta içinde belirgin azalma olur. Ciltte ise toparlanma süresi 8-12 haftayı bulmaktadır” dedi.
Tedavi süreci en az 3 ay sürmeli
D vitamini tedavisinin kişiye özel planlanması gerektiğini vurgulayan Dr. Hacıosman, “Tedavi kan düzeyine, hastanın kilosuna, eşlik eden saç dökülmesi tipine, demir eksikliğine ve diğer hastalıklara göre belirlenmelidir. D vitamin takviyesine en az 3 ay düzenli olarak devam edilmeli ve vitamin 6-12 aya kadar düzenli kullanılmalıdır. D vitaminini alırken özellikle yağlı bir öğünle, yemekle birlikte alınmalıdır. Omega-3 ile birlikte almak emilimi artırabilir. K2 vitamini ile birlikte alımı ise kemik yönünden faydalı ancak saç dökülmesi için zorunlu değildir. Toksik dozlara çıkarmamak için tedaviye başladıktan 3 ay sonra D vitamini düzeyi kontrol edilmelidir” diye konuştu.
