Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, günlük telefon kullanımının 5 saati aşmasının bağımlılık riskini önemli ölçüde artırdığına dikkat çekiyor. Çetin, “Cep telefonu bağımlılığı; uykusuzluk, dikkat dağınıklığı, konsantrasyon sorunları, sosyal izolasyon ile göz, boyun ve sırt problemleri gibi birçok fiziksel ve ruhsal sorunlara yol açabilir” diyor.
Cep telefonu bağımlılığının temelinde beynin dopamin dengesinin bozulması yer alıyor. Dr. Çetin, “Beyinde haz duygusunu kontrol eden dopaminin işlevi bozuluyor, bu da bağımlılık belirtilerinin ortaya çıkmasına neden oluyor” ifadelerini kullanıyor. Tedavi sürecinde ise telefon kullanımının sınırlandırılması, psikoterapi ve gerekirse ilaç tedavisi uygulanabiliyor.
GECE UYUMADAN ÖNCE DİKKAT!
Türkiye ve dünyada yapılan araştırmalara göre cep telefonu bağımlılığı oranı yüzde 5-10 arasında değişiyor. Dr. Çetin, “Sabah uyandıktan sonra telefona ne kadar sürede bakıldığı ve gece uyumadan önce telefonla geçirilen zaman da bağımlılık açısından önemli göstergelerdir” diye ekliyor.
Cep telefonu kullanımı kişinin sosyal, iş ve aile hayatını olumsuz etkiliyorsa bağımlılıktan söz etmek mümkün. Dr. Çetin, “Sorumluluklarını yerine getiremeyen ve günlük hayatını telefon kullanımı nedeniyle aksatan kişiler tedaviye yönelmeli” diyor.
Bağımlılık riskini değerlendirmek için kullanılan “Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği Kısa Form” testi, kişinin kullanım alışkanlıklarını ve bağımlılık belirtilerini ölçmede yol gösterici oluyor. Dr. Çetin, “Planlanan işleri aksatma, ders ve işlere odaklanamama, çevreden gelen fazla kullanım uyarıları gibi sorulara verilen yanıtlar önemli” şeklinde bilgi veriyor.
Tedavi gerektiren durumlarda ise telefon kullanımının kısıtlanması, bireysel veya grup psikoterapisi ve ilaç tedavisi yöntemleri uygulanabiliyor.
Uzmanlar, telefonun bilinçli ve amaçlı kullanılmasının önemine vurgu yapıyor. Dr. Çetin, “Fiziksel aktiviteleri artırın, sosyal etkileşimlere zaman ayırın ve yeni hobiler edinerek hayatınızı zenginleştirin” önerisinde bulunuyor.
