Acıbadem Bayraklı Tıp Merkezi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuncay Filiz, sıcak çarpmasına karşı alınacak önlemlerle bu riskin büyük oranda önlenebileceğine dikkat çekti.
Uzm. Dr. Filiz, sıcak çarpmasının vücudun termoregülasyon (beden ısısı ayarlama merkezi) mekanizmasının bozulması olduğunu ifade ederek, "Vücut ısımız 41 dereceyi aşınca beyin hücrelerinde ciddi tahribatlar oluşur ve termoregülasyon mekanizması devre dışı kalır. Basit ama etkili yöntemlerle korunmak mümkün" dedi.
Sıcak çarpmasının, aşırı sıcak ortamların yaşam fonksiyonlarını bozduğunu belirten Dr. Filiz, vücudumuzun ısı dengesini beyin tarafından yönetilen termoregülasyon mekanizmasıyla koruduğunu anlattı. Termoregülasyonun bozulması halinde ölümcül sonuçların ortaya çıkabileceğini vurguladı.
“Aşırı terleme su kaybına yol açar. Tuz ve sıvı kaybına bağlı olarak solunum sayısı artar, nefes darlığı, nabız hızlanması, tansiyon düşmesi, baş ağrısı, bulantı, kusma ve baş dönmesi ortaya çıkar. Gerekli önlemler alınmaz ve tedavi edilmezse bilinç kaybı ve koma gelişir” uyarısında bulunan Filiz, yüksek ateşin ve diğer belirtilerin sıcak çarpmasının temel bulguları olduğunu ifade etti.
KİMLER RİSK ALTINDA
Dr. Filiz, özellikle kalp ve damar hastaları, yaşlılar ve kronik rahatsızlıkları nedeniyle sürekli ilaç kullananların sıcak çarpması riski altında olduğunu belirtti. “Sıcak çarpmasında risk oluşturan ilaçlar ise beta blokerler, tranklizanlar, diüretiklerdir” diyerek bu grupların dikkatli olması gerektiğini hatırlattı.
KORUNMA YOLLARI
Sıcak çarpmasına karşı alınabilecek basit ama etkili tedbirleri sıralayan Uzm. Dr. Filiz, şu önerilerde bulundu: “Açık renkli, bol giysiler giyin. Serin ortamlarda bulunun. Alkollü içecekleri azaltın, yağsız ve hafif yemekler tüketin. Her gün en az 2.5 litre su için. Şapkasız sokağa çıkmamaya özen gösterin. Saat 10.00 ile 15.00 arası sokağa çıkmayın. Ağır sporlar yapmayın.”
SICAK ÇARPMASINDA İLK YARDIM
Sıcak çarpmasına maruz kalan kişide yüksek ateş, baş dönmesi ve bilinç bulanıklığı gibi belirtiler görülebileceğini belirten Filiz, ateşin hızlı bir şekilde düşürülmemesi gerektiğini söyledi. Hastanın serin ve gölge bir yere alınması, giysilerinin gevşetilmesi gerektiğini aktardı.
“Ateş 40 derece üzerinde ise tüm vücudu ılık suya batırılmış sünger ya da çarşaf ile silinmelidir. Ateş 39 dereceye indiğinde soğutma işlemi yavaşlatılmalıdır. Ateşin hızlı bir şekilde düşürülmesi doğru değildir. Bu nedenle buz ya da aşırı soğuk kompresler uygulanmamalıdır” ifadelerini kullanan Filiz, eğer ateş düşmez veya bilinç bulanıklığı devam ederse mutlaka hastaneye başvurulması gerektiğini vurguladı.
Tansiyonun düşük olduğu durumlarda hastanın sırt üstü yatırılarak bacaklarının yukarı kaldırılması gerektiğini söyleyen uzman, bilinç açık ise tuzlu ayran ya da soda içirilmesini, bilinç bulanıklığı varsa 112’nin aranarak acil müdahale sağlanmasını önerdi.
