Halk arasında “akıl dişi” olarak bilinen 20 yaş dişleri, genellikle 17–25 yaş aralığında çıkar ve genç yetişkinlerin ağız sağlığını etkileyen önemli bir konu olarak öne çıkıyor. Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Diş Hekimi Arzu Tekkeli, toplumda yaygın olan yanlış inanışlara dikkat çekti.“Toplumdaki yaygın inanış, bu dişlerin mutlaka çekilmesi gerektiği yönünde. Oysa her 20 yaş dişinin çekilmesi şart değil. Çekim kararı, dişin ağız içindeki konumuna, komşu dişlerle ilişkisine ve hastanın genel ağız sağlığına göre verilmeli” diyen Tekkeli, çene yapısında yeterli yer olmadığı için tam olarak çıkamayan dişlerin gömük veya yarı gömük kalabileceğini söyledi.
Yarı gömük dişlerin öndeki dişe baskı yaparak yiyecek artığı birikimine yol açabileceğini belirten Tekkeli, bunun sonucunda diş çürüğü ve diş eti enfeksiyonu oluşabileceğini ifade etti. Tam gömük dişlerin ise genellikle belirti vermediğini belirten Tekkeli, “Eğer gömük diş ağrıya veya komşu dişlerde probleme yol açmıyorsa çekilmeyebilir. Ayrıca tamamen çıkmış ve doğru konumlanmış 20 yaş dişleri de düzenli bakım yapıldığında ağızda sağlıklı bir şekilde kalabilir” dedi.
20’LİK DİŞ ÇEKİMİNDE EN UYGUN DÖNEM: 35 YAŞ
Çekim sonrası süreç hakkında da bilgi veren Tekkeli, şunları söyledi: “Hastalar çoğu zaman diş çekiminin ardından sadece dinlenmenin yeterli olduğunu düşünüyor. Oysa bu süreçte ağız hijyenine dikkat etmek, doktorun verdiği ilaçları düzenli kullanmak ve özellikle ilk gün buz kompresi uygulamak iyileşmeyi hızlandırır, enfeksiyon riskini azaltır.”
Tekkeli ayrıca, 20 yaş dişlerinin çekimi için en uygun dönemin 35 yaşına kadar olduğunu belirtti: “Vücut direnci yüksek ve iyileşme kapasitesi daha fazla olduğu için 35 yaşına kadar olan süreçte çekim daha kolay gerçekleşir. Gerekli durumlarda 35 yaşından sonra da çekim yapılabilir; yalnızca iyileşme süresi biraz daha uzun olur.”
20’LİK DİŞLERLE İLGİLİ DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
Anadolu Sağlık Merkezi’nden Diş Hekimi Arzu Tekkeli, 20 yaş dişleri hakkında toplumda sıkça rastlanan yanlışları şöyle sıraladı:
• 20’lik dişler mutlaka çekilmeli: Her 20’lik dişin çekilmesi gerekmez; karar dişin konumu ve ağız sağlığına göre verilir.
• 20’lik diş çıkarken çok ağrı yapar: Tam gömük dişler çoğu zaman belirti vermez; ağrı daha çok yarı gömük dişlerde görülür.
• 20’lik dişler her zaman eğri çıkar: Çene yapısı uygunsa dişler tamamen düzgün de sürebilir.
• 20’lik diş çekimi çok tehlikelidir: Diş çekimi, deneyimli hekimler tarafından yapıldığında güvenli bir işlemdir. Ek olarak 35 yaş öncesi iyileşme süreci daha hızlıdır.
• 20’lik dişler hep çürür: Yarı gömük dişlerde yiyecek birikimi çürük riskini artırır; ancak tam çıkan dişler düzenli bakımla sağlıklı kalabilir.
• 20’lik dişler diğer dişleri bozar: Çarpıklığın asıl sebebi genetik ve çene yapısıdır; 20’lik dişler tek başına bu duruma neden olmaz.
• Gömülü kalan her 20’lik diş sorun çıkarır: Bazı gömülü dişler hiçbir problem yaratmaz, yalnızca riskli durumlarda çekim gerekir.
• 20’lik diş çekiminden sonra yüz şişer: Her çekim sonrası yüzde şişlik olacak diye bir kural yoktur. Buz presi, hijyene özen gösterme ve ilaç kullanımı iyileşmeyi hızlandırır.
