Çocuk Endokrinolojisi uzmanları, büyüme sorunlarının erken dönemde fark edilmesinin çocukların sağlıklı gelişimi için hayati önem taşıdığına dikkat çekiyor. Memorial Antalya Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bölümü’nden Uz. Dr. Jamala Mammadova, çocuklarda boy kısalığı konusunda ebeveynlerin göz önünde bulundurması gereken önemli noktaları açıkladı.
Mammadova, çocukluk döneminin büyüme açısından en kritik evrelerden biri olduğunu belirterek, “Büyümenin temelleri anne karnında atılıyor. Çocukların büyüme hızı ve miktarında beslenme, hormonal nedenler, diyabet ve astım gibi rahatsızlıklar ile çevresel faktörler önemli rol oynuyor. Boyları cinsiyet ve yaş popülasyon ortalamasının altında kalan çocukların, boy kısalığında erken teşhis ve tedavi büyük önem taşıyor” dedi.
YAŞA GÖRE BÜYÜME HIZI FARKLILIK GÖSTERİYOR
Mammadova, çocuklarda yaşa göre değişen büyüme hızlarına dikkat çekerek, şu bilgileri verdi: “Çocuklarda her yaşa göre beklenen yıllık büyüme hızı farklıdır. İlk bir yılda yaklaşık 20–25 cm, ikinci yılda 10–12 cm, okul öncesi dönemde 6–8 cm, okul çağında 5–6 cm, ergenlik döneminde ise 8–12 cm civarındadır. Eğer bir çocuğun boyu, yaşıtlarının yüzde 3’lük diliminin altındaysa veya büyüme hızı kendi yaşına göre beklenenden düşükse, bu durum boy kısalığı olarak değerlendirilir.”
Boy kısalığını anlamak için dört önemli işaretten bahseden Mammadova, şunları kaydetti:
Yaşıtlara göre kısa boy: Çocuğun boyunun, aynı yaş ve cinsiyetteki çocuklara kıyasla belirgin şekilde kısa olması.
Yavaş büyüme hızı: Çocuğun boy artışının, düzenli ölçümlerde beklenenden az olması.
Fiziksel orantısızlık: Kol, bacak veya gövde arasındaki orantısızlıklar, altta yatan bir sağlık sorununa işaret edebilir.
Gelişimsel işaretler: Ergenlikte gecikme, diş çıkmasında veya motor becerilerde gerilik gibi belirtiler boy kısalığını da işaret edebilir.
BOY KISALIĞININ NEDENLERİ
Boy kısalığının çeşitli sebeplerinin olduğunu ifade eden Mammadova, “Ailevi kısa boy, hormonal sorunlar, kronik sağlık sorunları, beslenme eksiklikleri, genetik bozukluklar veya nedeni bulunamayan sebepler boy kısalığına yol açabilir” dedi.
ERKEN TEŞHİSLE POTANSİYEL BOYA ULAŞMAK MÜMKÜN
Uzman, erken teşhisin önemini vurgulayarak, “Boy kısalığı olan çocuğun boyunun uzaması durumu, boy kısalığının nedenine bağlıdır. Erken teşhis ve uygun tedaviyle birçok çocuk genetik potansiyeline uygun boya ulaşabilir. Tedavi sürecinde düzenli takip şarttır” ifadelerini kullandı.
BESLENME TEK BAŞINA YETERLİ DEĞİL
Mammadova, büyümede beslenmenin rolüne değinerek, “Yetersiz beslenme, özellikle protein, kalsiyum, D vitamini, çinko ve demir eksiklikleri, büyüme geriliğine yol açabilir. Ancak sadece beslenmeyle sorun çözülemez. Boy kısalığı şüphesinde bir çocuk endokrinoloji uzmanına başvurulmalıdır” diye konuştu.
